KIẾN TRÚC GOTHIC LÀ GÌ?
Gothic
là một phong cách kiến trúc bắt nguồn từ Châu Âu (chủ yếu là Pháp) vào khoảng
thế kỷ thứ 12 nên được gọi là kiến trúc kiểu Pháp. Ban đầu, Gothic gắn liền với
thiết kế các nhà thờ, với vẻ bí ẩn và lạ lẫm nên còn gắn liền với khái niệm
"man rợ và kinh dị". Tuy nhiên, phần lớn những nhà khảo cổ và những sử
gia nghệ thuật đều chỉ ra rằng kiến trúc Gothic là một sự phát triển thêm lên từ
lối kiến trúc Roman trước đó, nó là sự phát triển trong kiến trúc của nhân
loại. Để hiểu rõ hơn về phong cách đọc đáo này, mời bạn đọc cùng Thiên Phố tìm
hiểu ngay sau đây nhé!
Kiến trúc gothic là
gì?
Kiến
trúc Gothic (hay francigenum opus) là một phong cách kiến trúc bắt đầu phát triển
từ nửa sau thời Trung cổ ở Tây Âu. Kiến trúc Gothic được thể hiện rõ rệt
nhất và đẹp nhất trong các nhà thờ lớn, trong các thánh đường và một số các
công trình dân dụng. Nhiều mẫu kiến trúc nhà thờ còn lại đến ngày nay. Trong số
chúng, ngay những công trình nhỏ nhất cũng mang vẻ đẹp đặc trưng phần vì không
có 2 công trình kiến trúc Gothic nào lại giống hệt nhau. Rất nhiều những công
trình lớn là những kiệt tác kiến trúc vô giá được UNESCO công nhận
là Di sản văn hóa thế giới.
Những
người Ý thời kỳ Phục hưng đã gọi gotico là "Gothic". Phong cách này
ban đầu được lấy tên là "francigenum opus, dịch nôm na là "tác phẩm của
người Pháp", có nghĩa là "phương pháp xây dựng tại vùng Île-de-France".
Thuật ngữ "Gothic" ban đầu được sử dụng theo nghĩa xấu. Từ này xuất
phát từ tên gọi những người Goth, loại người mà theo người La Mã là những kẻ
"mọi rợ". Vậy là kiến trúc Gothic, theo những người Ý ở giai đoạn
Phục hưng, là tác phẩm của những kẻ mọi rợ, bởi nó là kết quả của sự đoạn tuyệt
với những kỹ thuật và quan niệm thẩm mĩ Hy Lạp-La Mã.
Phần
lớn những nhà khảo cổ và những sử gia nghệ thuật đều bác bỏ nhận định này và chỉ
ra rằng đối với kiến trúc Roman trước đó, kiến trúc Gothic là một sự phát triển
thêm lên hơn là một sự đoạn tuyệt. Kiến trúc Gothic xuất hiện ở vùng
Île-de-France và Haute Picardie vào thế kỷ XII. Nó nhanh chóng trở nên phổ biến
ở phía Bắc sông Loire, kế đến là phía nam sông Loire và châu Âu cho tới giữa thế
kỷ XVI; thậm chí là cho tới thế kỷ XVII ở một số ít các quốc gia khác. Kỹ thuật
và quan niệm thẩm mỹ của kiến trúc Gothic đã được vĩnh cửu hoá trong kiến trúc
Pháp thế kỷ XVI ở một số chi tiết và mẫu tái hiện công trình; và sau đó, khi một
trào lưu đổi mới, làn sóng chủ nghĩa lịch sử xuất hiện vào thế kỷ XIX cho tới đầu
thế kỷ XX, phong cách này phát triển thành "tân Gothic"
(néo-gothique).
Sự ra đời của kiến
trúc Gothic
Kiến
trúc Gothic được cho là ra đời sau thời kì kiến trúc Roman, bắt đầu một kỉ
nguyên kiến trúc kiểu mới. Khoảng năm 1200 sau Công Nguyên, dân Châu
Âu bắt đầu xây nhà thờ và cung điện theo kiểu kiến trúc
Gothic. Sự khác biệt dễ dàng nhận thấy nhất giữa hai lối kiến trúc
Trung Cổ này là trong khi kiến trúc Roman theo kiểu vòm cong tròn thì kiến
trúc Gothic lại theo kiểu vòm nhọn. Kiến trúc Gothic có cửa sổ nhiều hơn và
kích thước cửa sổ cũng lớn hơn kiến trúc Roman.
Mái vòm nhọn, điểm
đặc trưng của kiến trúc Gothic
Phong
cách Gothic xuất hiện chủ yếu ở vùng Haute Picardie. Nó phát triển trong các thời
kỳ : Gothic sơ kỳ (thế kỷ XII), kế đến là Gothic cổ điển (1190 – 1230), tiếp
sau đó là Gothic ánh sáng (khoảng 1230 - khoảng 1350), và cuối cùng là Gothic rực
cháy (thế kỷ XV-XVI). Vào giai đoạn phục hưng, phong cách Gothic vẫn phát triển
ở Pháp nhưng có sự pha trộn giữa kiến trúc Gothic và phong cách trang trí thời
Phục hưng (nhà thờ Saint-Étienne du Mont ở Paris). Thời kỳ hưng thịnh nhất của
kiến trúc Gothic là khoảng từ giữa thế kỷ 18 ở Anh và lan rộng khắp Châu
Âu trong suốt thế kỷ 19. Sau đó vẫn ảnh hưởng rất mạnh trong các kiến trúc
về nhà thờ và trường đại học cho đến tận thế kỷ 20 trên khắp
thế giới.
Đặc điểm của kiến
trúc gothic
Nhà
thờ Gothic có chiều cao lớn từ 38-42m, riêng tháp lấy ánh sáng cao đến 60m, cửa
sổ kính màu ở mặt đứng có thể lớn tới 8-12m.
Mặt
đứng phía Tây (mặt chính) của kiến trúc nhà thờ Gothic tuân theo những chế định
nhất định, từ dưới lên trên được chia làm ba phần (ba tầng): phần dưới cùng là
cửa, thường có ba hốc cửa rất sâu (chiều sâu của hốc có thể chiếm hẳn một bước
nhà), phần giữa ở chính giữa cửa sổ tròn to bằng kính màu được tô điểm như những
bông hoa hồng, phần trên cùng là hành lang và hai tháp chuông.
Kết
cấu nhà thờ Gothic là một trong những sáng tạo đặc biệt nhất, tạo cho kiến trúc
nhà thờ những ưu việt và vẻ đẹp đặc biệt, mà trước đó các hệ thống kết cấu, kể
cả những nền kiến trúc phát triển cao như La Mã cổ đại, chưa đạt được.
Cửa sổ kiến trúc
Gothic đặc sắc và bắt mắt
Nghệ thuật trang
trí kiểu gothic tại các nhà thờ lớn
Hệ
thống kết cấu nhà thờ Gothic là một hệ thống không gian lớn, dùng khung chịu lực,
tách biệt rõ rệt giữa kết cấu chịu lực và kết cấu ngăn cách, với những thành phần
chính tính từ đổ mái xuống là: vòm mái hình múi có sống, cuộn nhọn, cột và cuộn
bay. Hệ thống đã tạo cho kiến trúc những không gian mệnh mông, khoáng đạt
và một khung cảnh nội thất nhẹ nhàng, tràn ngập ánh sáng.
Không gian rộng lớn
hút ánh sáng trong kiến trúc Gothic
Trong
các công trình kiến trúc Gothic, khi xây dựng vòm mái bằng hình chữ nhật, thông
thường người ta gặp mái cong hai chiều rất phức tạp, như vậy khi mặt chiếu bằng
của nó là hình chữ nhật, chiều cao của cuốn vẫn bằng nhau, nên xử lý kiến trúc
vòm có múi đơn giản hơn rất nhiều.
Hệ
thống kết cấu của vòm Gothic không còn có một gắn bó nào với kết cấu của kiến
trúc La Mã cổ đại, tính chất cách tân của kiến trúc Gothic có được là nhờ những
cuộn nhọn (đến từ kiến trúc phía Đông, mái vòm có bốn cuộn nhọn có múi đỡ).
Vòm
mái hình múi có sống trong kiến trúc mái nhà thờ Gothic chia ra làm các loại:
vòm có sống bốn múi có hình chiếu mặt bằng hình chữ nhật, vòm có sống sáu múi có
hình chiếu hình chữ nhật, vòm có nhiều sống và nhiều múi, vòm có sống bốn mũi
có hình chiếu mặt bằng hình chữ nhật, vòm có sống sáu mũi có hình chiếu hình chữ
nhật, vòm có nhiều sống và nhiều múi hình sao có mặt chiếu hình chữ nhật (loại
vòm mái phức tạp này là sản phẩm của kiến trúc Gothic hậu kỳ), bốn chân vòm của
kiến trúc truyền tải xuống cột và một phần của tải trọng xuống cuốn bay.
Cuốn
bay là một thành phần quan trọng của hệ thống kết cấu nhà thờ Gothic, chia xẻ với
cột tải trọng của vòm, làm giảm tiết diện của cột kiến cho công trình có thể mở
cửa sổ lớn được và làm cho đường nét kiến trúc thêm thanh thoát.
Những công trình
Gothic tiêu biểutại Việt Nam
Trong
thời kỳ Pháp thuộc, kiến trúc phương Tây đã du nhập vào Việt Nam khá nhiều
trong đó kiểu kiến trúc Gothic tạo nên nhiều dấu ấn tại nước ta. Đặc biệt là những
nhà thờ cổ mang nhiều nét kiến trúc này, đây được xem là những địa điểm du lịch
ấn tượng cho đến ngày nay.
Nhà thờ lớn Hà Nội
với kiến trúc mang hơi hướng kiểu Gothic
Nhà thờ Đức Bà tại
Thành phố Hồ Chí Minh, một kiến trúc nổi tiếng Sài Gòn
Những
dấu ấn kiến trúc Gothic ở Việt Nam không chỉ có ở những nhà thờ kể trên mà còn
rất nhiều địa điểm khác như Nhà thờ Phú Nhai (Nam Định), Nhà thờ Buôn Hồ (Đăk
Lăk),…Là những địa điểm không thể bỏ qua của những ai yêu thích những kiến
trúc cổ.
Hy
vọng với những thông tin mà Thiên Phố cung cấp, bạn sẽ có cái nhìn tổng quát và
gần gũi về lối kiến trúc bắn nguồn từ Châu Âu này. Thiên Phố luôn tự hào
là một trong những đơn vị thiết kế, thi công và xây dựng nhà ở (nội ngoại thất)
trọn gói uy tín tại Tp.HCM, luôn đồng hành và giúp khách hàng xây dựng tổ ấm
trong mơ thành hiện thực, mang lại cho bạn những giá trị đích thực của cuộc sống
với không gian sống đẹp cùng những món đồ nội thất thông minh, tiện nghi và đẳng
cấp. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi theo đường dây nóng (028) 54173837 để được
tư vấn và hỗ trợ về các giải pháp thiết kế xây dựng nhà ở “hot” nhất hiện nay
các bạn nhé.
Nhận xét
Đăng nhận xét